Marginalen in de geschiedenis

Een synthesewerk over hoe het criminelen en marginalen verging tussen de 5de en 18de eeuw. Interessante historische wetenswaardigheden over een complexe maatschappij behept met vooroordelen.

West-Europa kreeg in de elfde eeuw de kwalijke gewoonte om figuren van bedenkelijk allooi massaal te vervolgen. Vagebonden, zigeuners, ketters, joden, melaatsen, homoseksuelen, hoeren, heksen...: zij waren eeuwenlang kop van jut. Deze marginalen hadden vele rampen - tot in de zeventiende eeuw - op hun kerfstok, daarvan waren de eerbare lieden uit het Ancien Régime overtuigd.

In vele sukkelaars zagen zij criminelen. Zigeuners verdreven ze als opgejaagd wild. Joden en ketters moesten boeten voor hun godsdienstige overtuiging. Prostituees werden geschandvlekt. Heksen en homoseksuelen kregen het vuur aan de schenen gelegd. Alles wat abnormaal was, moest brutaal de kop ingedrukt, desnoods door de beul, die daardoor zelf in de marginaliteit belandde.

Vanwaar die obsessie om marginalen meedogenloos te lijf te gaan? En hoe evolueerde de visie op dwarsliggers? Vanhemelryck werpt een ongenadig licht op de schaduwkanten van een maatschappij, behept met hardnekkige vooroordelen en fobieën. Een vlotte, hallucinante synthese van zeven eeuwen onderdrukking van zondebokken.

FERNAND VANHEMELRYCK, hoogleraar aan de K.U.Brussel en de K.U.Leuven, is specialist in de geschiedenis van criminaliteit en strafrecht. Hij publiceerde bij Davidsfonds/Leuven o.m. Het gevecht met de duivel. Heksen in Vlaanderen.