Leiderschap verandert

Organisaties kunnen niet zonder verandering. Managers zijn daarbij zowel een zeer belangrijke faal- als slaagfactor. De auteur laat zien dat het essentieel is om onderscheid te maken tussen twee verschillende rollen van leidinggevenden. Niet alleen moeten managers leidinggeven aan een verandering, ze zijn zelf ook voorwerp van verandering. In de praktijk gebeurt dit weinig.
Twee belangrijke verklaringen hiervoor zijn dat organisaties veel doen aan het defini‘ren van de - voor de verandering - gewenste rol van leidinggevenden. Dit blijft echter vaak steken in jargon en kretologie. Tevens is een belemmering bij verandering van managers dat moeilijk grip te krijgen is op hun gedrag. Dit niet in het minst omdat zij zelf veelvuldig denken aan het wensbeeld te voldoen, terwijl medewerkers weinig verandering in leiderschap ervaren.

Leiderschap is dus essentieel voor verandering, maar tegelijkertijd verandert leiderschap maar moeizaam. De auteur betoogt dat het vervullen van de twee rollen vereist dat leidinggevenden eerst zelf veranderen, zodat ze vervolgens anderen kunnen leiden. Hiertoe dienen leidinggevenden inzicht te krijgen in hun eigen functioneren. Organisaties kunnen gericht een aantal activiteiten ondernemen om dit te realiseren, zo blijkt uit deze oratie, die dan ook bedoeld is voor onderzoekers, managers en adviseurs, betrokken bij leiderschap en verandering.

Prof. dr. J.I. Stoker is bijzonder hoogleraar leiderschap en organisatieverandering aan de faculteit Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen en senior managing consultant bij The Change Factory van Berenschot.