Leerschool der liefde

L"Education Sentimentale werd door Gustave Flaubert (1821-1880) zelf als zijn beste werk beschouwd, ook al had zijn Madame Bovary, mede dank zij een geruchtmakend proces, aanvankelijk meer succes. Flauberts voorkeur had natuurlijk te maken met de bijna mystieke liefde voor Elisa Schlésinger, die hij op vijftienjarige leeftijd leerde kennen en die wij in het boek terugvinden als mevrouw Arnoux. Maar Leerschool der Liefde is meer dan een deels autobiografische liefdesgeschiedenis. Het is ook het verslag van de levensloop van een jongeman, Frédéric Moreay, en zijn vriend Deslauriers, die het in Parijs met hun dromen moeten opnemen tegen de geraffineerde, machiavellistische intriges die de bourgeoisie beheersen. Het boek geeft ook een beeld van een groep jongeren die grote humanitaire en politieke idealen najagen, idealen die opvlammen tijdens de revolutie van 1848. De parallel tussen privélevens en historische gebeurtenissen, tussen persoonlijke desillusies en politiekfalen bepaalt mede de grote artistieke kwaliteit van de roman, die stilistisch gezien tot de allerbeste uit de Franse literatuur behoort. Zoals Balzac de generatie van 1820 beschrijft (Illusions perdues) en Stendhal die van 1830 (le Rouge et le Noir), zo geeft Flaubert een beeld van de tijd van 1848, waarin de Tijd de eigenlijke drager van de gebeurtenissen, het belangrijkste structuurelement is.