Burghorn van kwelder tot polder. / Vrienden van de Hondsbossche / 36

‘alsoe dat in die voorscreven Zijpe leggende is een horn off houck slijck lants buijten den voorscreven vriesen dijck binnen streckende al langhes der Heerlijccheijt van Scaghen affgaende recht vuijt tot Burchorn…’ Zo omschreef Philips de Goede in 1457 Burghorn. Dat jaar gaf hij permissie aan Willem van Beijeren, de eerste heer van Schagen, om deze kwelder in te polderen. In 1461 of 1462 kwam het werk gereed en was de allereerste landaanwinning van formaat in Hollands Noorderkwartier een feit. Over die bedijking en de geschiedenis van de nieuwe polder de Burghorn gaat dit boek. We maken kennis met initiatiefnemer Willem van Beijeren, zijn geldschieters, de stadse grootgrondbezitters en de boeren die het nieuwe land bevolkten. De strak verkavelde polder verschilde totaal van net versnipperde oude West-Friese platteland in de omgeving. Burghorn vormt daarom een landschappelijk prototype. Bovendien beschikte de Burghorn al in 1467 over een molen, de derde poldermolen in heel West-Friesland. Helaas was de Burghorn nog niet echt veilig voor de zee. Tijdens de verschrikkelijke Cosmas- en Damianusvloed van 1509 verdween de polder onder water. De golven eisten het leven van 28 slachtoffers en ruim 300 koeien. Het kerkje in de polder stortte in en ook diverse boerderijen spoelden weg. Daarna brak een hevig conflict uit tussen Jan van Beijeren, heer van Burghorn, en Joost van Borssele, heer van Schagen. Inzet was de lozing van het zoute overstromingswater. Beide partijen deinsden niet terug voor vernielingen en geweld. Pas na de bedijking van de Zijpe in 1597 was de dreiging van de zee voor Burghorn echt verleden tijd. Auteur Karel Cornelis Numan maakte in zijn jeugd fietsend naar school kennis met de polder Burghorn. Dat hier een keerpunt lag in onze omgang met het water van verdedigen naar terugveroveren besefte hij toen nog niet. Dit boekt beschrijft voor het eerst de historie van de baanbrekende polder Burghorn. Burghorn van kwelder tot polder is rijk en volledig in kleur geïllustreerd met prenten, kaarten en portretten uit binnen- en buitenland. Landschapsfotograaf Chris Schaatsbergen zorgde bovendien voor een serie foto’s van de Burghorn anno 2019. De bijzondere kaft van dit boek toont het perkamenten omslag van het meer dan 500 jaar oude poldercartularium, een register met afschriften van akten en oorkonden.