Bladen uit een dagboek / Privé-domein / 156

Dat de machtsovername door de bolsjeviki het gezicht van onze eigen tijd ingrijpend heeft bepaald, zal niemand ontkennen. In Bladen uit een dagboek, Rusland 1917-1922 komen de Russische revolutie en de eerste chaotische jaren van de aan alle kanten belaagde jonge Sovjetstaat opnieuw en op overtuigende wijze tot leven. De socioloog Pitirim Sorokin (1889-1968) maakte de Revolutie van nabij en zeer bewust mee. Hij was korte tijd lid van de regering-Kerenski, was van 1919 tot 1922 hoogleraar te Petrograd en emigreerde in 1923 naar de VS waar hij opnieuw hoogleraar werd, eerst aan de universiteit van Minnesota, later aan die van Harvard. Sorokins dagboek is een helder en vooral buitengewoon spannend ooggetuigenverslag. Hij had een scherp oog voor wat de oorlogshandelingen voor het individu betekenden en wist die in schilderachtige termen te beschrijven. Daarnaast wist hij ook de grote maatschappelijke omwentelingen te schetsen en te interpreteren. Hij is heel beslist in zijn afwijzing van de bloeddorstigheid en tirannie van de Revolutie maar anderzijds is hij niet blind voor de verdiensten die de Revolutie desondanks bezat. Zijn boek bevat dan ook gedachten en meningen die voor tegenstanders en voorstanders van het bolsjevisme even ongemakkelijk zijn.